Bruksizm

Leczenie bruksizmu za pomocą toksyny botulinowej w Dental One

Co to jest bruksizm?

Bruksizm to zaburzenie polegające na niekontrolowanym i nieświadomym zaciskaniu lub zgrzytaniu zębami, zwłaszcza podczas snu.

Najczęstszymi przyczynami bruksizmu są:

• stres, zaburzenia lękowe
• wady zgryzu
• braki zębowe
• wady stawów szczękowo-żuchwowych
• predyspozycje genetyczne.

Zagrożenia niesione przez bruksizm

Bruksizm może być zauważony przez partnera osoby zgrzytającej zębami podczas snu, a pierwszymi objawami zauważonymi przez samego pacjenta są najczęściej uszkodzenia zębów – ścieranie ich powierzchni, rozchwianie lub także pękanie szkliwa.

Nieleczony bruksizm może prowadzić do poważnych problemów stomatologicznych oraz ogólnoustrojowych, takich jak:

• ubytki przyszyjkowe
• zanik przyzębia
• pęknięcia i złamania zębów
• silne bóle głowy, ucha
• szum w uszach
• bóle karku i pleców
• przykurcze mięśniowe

Ponadto, wzmożone napięcie mięśniowe może prowadzić do dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych, co może skutkować:

• bólem w okolicach stawów skronowo-żuchwowych
• ograniczoną ruchomością szczęki
• trzaskami i przeskokami w stawie skroniowo-żuchwowym
• zaburzeniami w rozwieraniu ust.

Pojawia się również defekt estetyczny – przerośnięte mięśnie żwaczy nadają twarzy kwadratowy, masywny wygląd.

Jakie są sposoby leczenia?

Nie ma jednej skutecznej metody leczenia. Terapia leczenia bruksizmu powinna być planowana indywidualnie na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez lekarza z pacjentem. Ze względu na konsekwencje bruksizmu związane ze ścieraniem się zębów, ich kruszeniem oraz możliwym wypadaniem wypełnień, odpowiednią diagnostyką zajmuje się najczęściej lekarz dentysta.

Popularnym i często proponowanym przez specjalistów rozwiązaniem jest silikonowa szyna relaksacyjna. Zakładana jest na noc, rozluźniając pracę mięśni okolicy szczęki i żuchwy. Pomocna okazać się może również współpraca z fizjoterapeutą specjalizującym się w schorzeniach stawu skroniowo-żuchwowego. Jedną z przyczyn zgrzytania zębami są wady zgryzu – leczenie stosowane w takim przypadku przez ortodontów polega na korygowaniu tych wad poprzez dobranie odpowiedniego aparatu ortodontycznego.

Jeśli bruksizm związany jest z problemami natury psychicznej i narażeniem na przewlekły stres, konieczne będzie podjęcie leczenia u specjalisty również w tym zakresie.

Doskonałym i dającym szybkie efekty uzupełnieniem powyższych metod jest zastosowanie toksyny botulinowej.

Zabieg wstrzyknięcia toksyny botulinowej w stawy skroniowo-żuchwowe

Zabiegi z botoksem powinny być przeprowadzane tylko przez doświadczonego lekarza. Należy ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania toksyny botulinowej, która jest lekiem wydawanym na receptę i tylko w rękach odpowiednio wykwalifikowanego specjalisty jest bezpieczna i nieinwazyjna.

Zabieg ten polega na precyzyjnym wstrzyknięciu toksyny botulinowej w mięśnie otaczające stawy skroniowo-żuchwowe. Toksyna botulinowa działa na mięśnie, blokując impulsy nerwowe odpowiedzialne za ich skurcze, co prowadzi do rozluźnienia mięśni i zmniejszenia napięcia.

Zabieg ten przynosi ulgę już zwykle po 14 dniach od jego wykonania. Wtedy należy się zgłosić na wizytę kontrolną, aby ocenić efekty. W zależności od zaawansowania i skali problemu, trybu życia pacjenta i jego indywidualnych predyspozycji zabieg ten trzeba powtarzać co 6-8 miesięcy. Zalecane jest regularne powtarzanie terapii. Utrzymywanie mięśni w osłabionym stanie przez dłuższy czas – w wyniku przeprowadzonej serii zabiegów – zwiększa prawdopodobieństwo pozbycia się przez pacjenta nawyku zgrzytania zębami w sytuacjach stresowych. Stopniowo mięśnie żwaczy się osłabiają i zabiegi są konieczne rzadziej. Dodatkową zaletą tego zabiegu jest wyszczuplenie dolnej części twarzy i przywrócenie jej młodzieńczych proporcji.

Przygotowanie do zabiegu

Zabieg z użyciem toksyny botulinowej trwa zazwyczaj do 30 minut. Można wykonać go bezpośrednio po konsultacji z lekarzem stomatologiem, o ile lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań. Makijaż należy zmyć, skóra jest dezynfekowana, lekarz zaznacza na skórze pacjenta punkty, w które poda ściśle określoną ilość jednostek preparatu. Fakt, że preparat podawany jest niezwykle cienką igłą czyni zabieg praktycznie bezbolesnym.

Na co najmniej 7 dni przed zabiegiem należy odstawić leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe (np. aspiryna) – rozrzedzają one krew, w związku z czym zwiększają ryzyko powstania zasinień

Zalecenia dla pacjenta po zabiegu

W dniu zabiegu należy unikać:

• długotrwałego schylania się, pochylania głowy
• masażu i uciskania miejsc podania toksyny botulinowej.

Przez 24 godziny po zabiegu nie powinno się:

• stosować peelingów skóry z kwasami
• odbywać podróży samolotem, ponieważ zmieniające się ciśnienie krwi podczas lotu może niekorzystnie wpływać na działanie botuliny
• spożywać alkoholu, który podnosi ciśnienie krwi, co może negatywnie wpływać na działanie botoksu. Alkohol może też zwiększyć ryzyko pojawienia się obrzęków i krwiaków oraz wydłużać okres rekonwalescencji po zabiegu.

Przez 7 dni należy unikać wysokiej temperatury (sauna, solarium), która osłabia działanie botoksu.

Po zabiegu na skórze mogą pojawić się niewielkie ślady po nakłuciach, widoczne mogą być również delikatne zasinienia (rzadko spotykane). Tego rodzaju niepożądane efekty nie wywołują groźnych komplikacji i najczęściej znikają samoistnie po 24 godzinach.

Przeciwskazania do zabiegu

Bezwzględne:

• zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (Miastenia Gravis, zespół Lamberta Eatona)
• nadwrażliwość na składniki preparatu (albuminy ludzkie)
• miejscowe infekcje skóry
• ciąża, okres laktacji
• stosowanie następujących leków lub okres do 1 tygodnia od ich odstawienia:
  • aminoglikozydy (streptomycyna, gentamycyna, amikacyna, kanamycyna itp.)
  • aminochinolony (chlorochina, hydroksychlorochina)
  • D-penicylamina
  • Cyklosporyna
  • linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna

Względne:

• zaburzenia krzepnięcia
• stosowanie leków przeciwkrzepliwych (np. aspiryna lub inne preparaty kwasu acetylosalicylowego).

Wszystkie przyjmowane leki należy zgłosić lekarzowi podczas konsultacji, na której odbywa się kwalifikacja do zabiegu.